Vergi inceleme sürecinde, inceleme tutanakları önemli delillendirme unsurudur. İnceleme raporundaki tespitlerin temel dayanağını oluşturur. Bu nedenle, vergi inceleme sürecinde inceleme tutanaklarının imzalanması, mükelleflerin en dikkatli olmaları gereken aşamayı ifade eder.

Yeterince incelenmeden veya nasıl bir sonuç doğuracağı anlaşılmadan imzalanan inceleme tutanaklarındaki tespitlere dayalı olarak yazılacak vergi inceleme raporuna istinaden yapılacak tarhiyatlara karşı yargı aşamasında mükellefin hak arama alanı daralır, itirazları güçleşir.

İnceleme tutanaklarının doğuracağı önemli sonuç ve etkiler dikkate alınarak, mükelleflerin imza attıkları tutanakları dikkatlice okumaları, her bir tespit ve ifadeyi tam olarak anlamaları, gerektiğinde uzman desteğine başvurmaları,  tutanakta yer alan ancak katılmadıkları hususlar varsa bunlara itiraz etmeleri, düzelttirmeleri bu mümkün olmazsa itiraz nedenlerini tutanağa geçirttirmeleri gerekir.

İnceleme tutanağında, inceleme konusu olayla ilgili mükellefin lehine olabilecek hususların, mülahazaların, varsa özelgelerin muhakkak yer alması yönünde çaba sarf edilmesi gerekir. İnceleme elemanı, mükellefin böyle bir talebini geri çevirme yetkisine sahip değildir.

İnceleme konusuna ilişkin mükellef tarafından alınmış özelge yoksa; benzer durumdaki mükellefe verilmiş özelgelerin tutanağa ek yaptırılması sağlanmalıdır. İnceleme elemanı tarafından bu konularda zorluk çıkartıldığı takdirde, gerekçesi belirtilerek imzadan imtina edilmesi mümkündür. Bu tür hukuka aykırı uygulamalarda konunun Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına iletilmesi yöntemi tercih edilebilir.

Vergi inceleme raporunun yazımına dayanak teşkil edecek inceleme tutanaklarının gerçeği yansıtması, aynı zamanda mükellef lehine olan hususları da içermesi Vergi Usul Kanununun 141 inci maddesi ve ilgili diğer mevzuatla mükellefe tanınmış bir haktır.

VUK 134 üncü maddesine göre incelemeden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğundan mükellefin aleyhine olanlar yanında lehine olan unsurlarında inceleme tutanağında ve dolayısıyla vergi inceleme raporunda yer alması ve değerlendirilmesi gerekir.

İnceleme tutanağında mükellefin itirazları ile lehine olan durumlara ilişkin sunduğu bilgi ve belgelerin yer alması, hukuki anlamda da adına yapılacak tarhiyat işlemine karşı mükellefin kendini savunma hakkının kullanması demektir. Savunma hakkı ise en vazgeçilmez haktır.

Vergi Usul Kanununun 141 inci maddesi uyarınca inceleme tutanaklarının bir nüshasının mükellefe veya nezdinde inceleme yapılan kimseye bırakılması mecburidir. Bu nedenle, altına imza attığınız tutanağın bir nüshasını muhakkak alınız.

31.08.2017

Mevlüt Dilaver

SMMM

©Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve kaynak gösterilmek suretiyle kısmi alıntı yapılabilir. Aynen yayımlanamaz, kullanılamaz.