GİRİŞ

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 8 Kasım 2017 tarihli Kararında(1); 456 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği(2)  ile getirilen e-tebligat adresi edinme zorunluluğu ve benzeri zorunluluklara uymayanlara  özel usulsüzlük cezası kesilmesine ilişkin Tebliğ düzenlemesini hukuka aykırı buldu.

Kararda, davalı idare tarafından sınırları kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmaksızın düzenleyici işlem ile suç ve ceza ihdas edilmeyeceği gerekçesine dayanılmıştır. Başka bir deyişle, VDDK “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesini önündeki dava konusu olaya uygulamış.

456 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin Dava Konusu Düzenlemesi Ne Diyor?

Tebliğin dava konusu 9 uncu maddesi aşağıdaki gibidir:

“Elektronik tebligat sistemine dâhil olması zorunlu olanlardan bu Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Kanunun 148, 149 ve mükerrer 257’nci maddeleri uyarınca, Kanunun Mükerrer 355 inci maddesindeki cezai müeyyide uygulanır.

Ceza uygulaması sonrasında resen oluşturulan internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi gerçek kişilerde mükellefe, tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde doğrudan kanuni temsilcisine tebliğ edilir ve elektronik tebligat adreslerine tebligat gönderimine başlanılır.”

Tebliğ düzenlemesi ile idare, Tebliğde öngörülen zorunluluklara uyulmaması durumunda “ÖZEL USULSÜZLÜK” cezası kesileceğini belirtiyor. Zaten itiraz da bu noktada yükseliyor. İdarenin, Kanunla verilmiş açık bir yetkiye dayanmaksızın Tebliğ düzenlemesi ile ceza ihdas edip edemeyeceği noktasında.

Söz konusu dava süreci nasıl gerçekleşti?

Dava aşağıdaki süreçlerden geçmiştir:

• Türkiye Barolar Birliği VUK 456 seri no.lu Genel Tebliğin Anayasaya aykırı olduğu iddiası ile yürütmenin durdurulması ve iptali konusunda Danıştay Dördüncü Dairesi nezdinde dava açmıştır.
• Danıştay Dördüncü Dairesi davayı reddetmiştir.
• Barolar Birliği kararın temyizini talep etmiştir.
• Davaya bakan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu; 08.11.2017 günlü E:2017/618 K:2017/521 sayılı kararı ile dava konusu tebliğin “ceza hükümleri” başlıklı 9 uncu maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar vermiştir.

Danıştay VDDK Kararının Gerekçesi Nedir?

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurul karanının hüküm kısmının gerekçe içeren son iki paragrafı aşağıda sunulmuştur. Koyu yazımlar, vurgu amacıyla tarafımızdan yapılmıştır.

” TÜRK MİLLETİ ADINA

…

Vergi dairelerince düzenlenen ve muhataplarına 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliği gereken evrakın. Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemek amacıyla getirilen davaya konu Tebliğin ceza hükümlerine ilişkin bölümünde bu Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Kanunun 148, 149 ve mükerrer 257’nci maddeleri uyarınca, Kanunun mükerrer 355’inci maddesindeki cezai müeyyidenin uygulanacağı yolunda düzenleme yapılmışsa da mükerrer 355’inci maddede, 107/A maddesinden bahsedilmemektedir. 148, 149 ve mükerrer 257’nci maddelerde de Tebliğin getiriliş amacıyla doğrudan bağlantılı durumlar düzenlenmemiştir. Bu durumda, davalı idare tarafından sınırları kanunla belirlenmiş bir yetkiye dayanmaksızın düzenleyici işlem ile suç ve ceza ihdas edilmiş olması karşısında Tebliğin söz konusu düzenlemelerinin “Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi”ne aykırılık teşkil ettiği açıktır. Ayrıca, 213 sayılı Kanuna 107/A maddesinin eklenmesine ilişkin 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının 7’nci maddesiyle ilgili olarak komisyon raporunda, bu maddede tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verildiği ancak, bu zorunluluğa uymayanlara ne tür ceza kesileceği konusunda tasarıda bir belirleme yer almadığı, bu nedenle Vergi Usul Kanununun mükerrer 355’inci maddesinin 1’inci fıkrasına 107/A madde numarası eklenerek belirleme yapılması gerektiği yolunda düşülen muhalefet şerhi de yapılan tespiti destekler mahiyettedir. 

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulü ile Danıştay Dördüncü Dairesinin 23.5.2017 gün ve E:2015/9443, K:2017/4748 sayılı kararının, dava konusu Tebliğin, “Ceza Hükümleri” başlıklı 9’uncu maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına; 9’uncu maddesi dışında kalan bölümler yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına karşı yapılan temyiz isteminin reddine, yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 8.11.2017 gününde oyçokluğuyla karar verildi.“

Değerlendirme

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 456 Sıra Numaralı Tebliğin, Tebliğ ile getirilen bir takım zorunluluklara uymama durumunda özel usulsüzlük cezası kesileceğine ilişkin düzenlemesini hukuka uygun bulmadı. Daha önce davaya bakan Danıştay Dördüncü Dairesinin 23.5.2017 gün ve E:2015/9443, K:2017/4748 sayılı kararının, dava konusu Tebliğin, “Ceza Hükümleri” başlıklı 9’uncu maddesi yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar verdi.

Bundan sonraki süreçte, Vergi İdaresinin VUK’un mükerrer 355 inci maddesine, elektronik tebliğle ilgili olan VUK 107-A maddesinin de derç edilmesi yönünde bir Kanun değişiklik taslağı hazırlığına başlaması beklenebilir. VUT Mükerrer 355 inci maddesinde böyle bir değişiklik yasalaşıncaya kadar, 456 sıra no.lu VUK Genel Tebliği ile getirilen elektronik tebligat adresi edinme ve benzeri zorunluluklara uymayanlara kesilen özel usulsüzlük cezaları hukuki dayanaktan yoksun kalacaktır.

Bu nedenle mükelleflerin; 456 Sıra No.lu VUK Tebliği ile getirilen elektronik tebligat adresi ve benzeri zorunluluklara uymamak fiili nedeniyle kesilen Özel Usulsüzlük Cezasına karşı yargı yolunu tercih etmesi en muhtemel şık olacaktır.

Dr. Hasan AYKIN, Mevlüt DİLAVER (SMMM)

12.01.2017

vergidanismanlik.net

Dipnotlar:

(1) Vergi Dava Daireleri Kurulunun 08.11.2017 günlü E:2017/618 K:2017/521 sayılı Kararı

(2) 456 Sıra Numaralı VUK Genel Tebliği, 27.08.2015 tarih ve 29458 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

NOT: Tüm hakları yazarlarına aittir. Yazar adı ve vergidanismanlik.net sitesindeki aktif linke yer verilerek alıntı yapılabilir. AYNEN YAYIMLANAMAZ.